Προσωπικές δεξιότητες: Θετικότητα & Αισιοδοξία

Θετικότητα & αισιοδοξία

Κατανοούμε τη θετικότητα σε διάφορα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως το να σκεφτόμαστε με αισιόδοξο τρόπο, να αναζητούμε λύσεις, να περιμένουμε επιτυχία και αποτελέσματα, να εστιάζουμε και να κάνουμε τη ζωή μας πιο ευτυχισμένη. Είναι θετική η κατάσταση του μυαλού, όπου:

  • δεν παίρνουμε τα πράγματα πολύ προσωπικά·
  • απολαμβάνουμε το παρόν·
  • δεν ανησυχούμε πολύ για το μέλλον·
  • εστιάζουμε αντί να σκεφτόμαστε το παρελθόν και τις δυσκολίες στην πράξη και την επίτευξη (επανεκκίνηση και επανασχεδιασμός)·
  • είμαστε ανεκτικοί, ευτυχισμένοι και καλοπροαίρετοι.

Συναισθήματα που σχετίζονται με τη θετικότητα: έμπνευση, χαρά, αγάπη.

Σκέψεις που σχετίζονται με τη θετικότητα: σκέψεις θάρρους, επιτυχίας, βεβαιότητας, αυτοεκτίμησης,..

Η θετική ψυχολογία ασχολείται με τη μελέτη και την ενίσχυση των θετικών πτυχών της ανθρώπινης ζωής και νοοτροπίας: ζητήματα ευτυχίας, ικανοποίησης, νοήματος, αισιοδοξίας, ελπίδας, επιμονής, ανθεκτικότητας, ψυχικής ευεξίας και άλλων σημαντικών θετικών πτυχών της ανθρώπινης ζωής και εμπειρίας. Δημιουργεί νέες γνώσεις σχετικά με τη σημασία των θετικών πτυχών της ζωής για την ποιότητα ζωής και την ψυχική και σωματική υγεία· από την άλλη πλευρά, αναπτύσσει μεθόδους και στρατηγικές για την ενίσχυση των δεξιοτήτων ζωής και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Ωστόσο, θα πρέπει να τονιστεί ότι η θετική ψυχολογία δεν είναι μια «ευτυχολογία» που θα προσπαθήσει να δημιουργήσει συνεχώς χαρούμενους ανθρώπους που πάντα θα χαμογελούν. Η ασθένεια, η στενοχώρια, ο πόνος, η απώλεια και το τραύμα είναι απαραίτητοι σύντροφοι της ανθρώπινης ζωής, καθώς και ο φόβος, ο θυμός, το άγχος και άλλα λιγότερο ευχάριστα συναισθήματα, καθώς και διάφορες ψυχικές και διανοητικές διαταραχές και προβλήματα. Η θετική ψυχολογία δεν έχει την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να εξαλείψει τις λιγότερο ευχάριστες πτυχές της ανθρώπινης ζωής και εμπειρίας: αλλά μπορεί να κάνει πολλά για να μας κάνει πιο ευτυχισμένους, πιο αισιόδοξους και καλύτερα εξοπλισμένους για να αντιμετωπίσουμε τα λιγότερο ευχάριστα γεγονότα και συναισθήματα όταν συμβαίνουν και είναι πιο εύκολο να τα νικήσουμε.

Ο ορισμός στο λεξικό για την αισιοδοξία είναι «η ελπίδα και η εμπιστοσύνη για το μέλλον ή την επιτυχία ενός πράγματος», ενώ θετικότητα είναι «η εξάσκηση ή η τάση ενός ατόμου να έχει θετική ή αισιόδοξη στάση».

Μια αισιόδοξη άποψη για τον κόσμο είναι η βάση για την ικανοποίηση από τη ζωή σας. Αν κρίνω για τον εαυτό μου ότι έχω αρκετή δύναμη, πόρους και υποστήριξη στην τρέχουσα κατάσταση της ζωής μου, τότε χρησιμοποιώ επιτυχώς τη συναισθηματική ενέργεια για να επιτύχω στόχους και να ζήσω σύμφωνα με τις αξίες μου. Οι αισιόδοξοι έχουν ένα χαρακτηριστικό μοτίβο σκέψης όπου αναδεικνύουν σε τι έχουν αντίκτυπο, εστιάζουν στο εδώ και τώρα και περιγράφουν το μέλλον τους με θετικές προσδοκίες.

Ενεργή αντιμετώπιση, η οποία είναι η βάση της συμπεριφοράς για να βιώσουμε ευχάριστα συναισθήματα. Δεν αρκεί να είμαστε σίγουροι ότι θα πετύχουμε. Το επόμενο βήμα είναι πολύ σημαντικό, ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε ενεργά την κατάσταση. Στην ενεργή αντιμετώπιση, ελέγχουμε την κατάσταση σε μεγαλύτερο βαθμό και επηρεάζουμε κάθε επακόλουθο αποτέλεσμα. Η ενεργή αντιμετώπιση είναι η βάση για θετικά συναισθήματα. Τα θετικά συναισθήματα, από την άλλη πλευρά, είναι ένα νέο καύσιμο για την ενεργό αντιμετώπιση.

Η κατάσταση αντιπροσωπεύεται από αντικειμενικές περιστάσεις. Ποτέ δεν αξιολογούμε μόνο αυτά, προσθέτουμε υποκειμενική αντίληψη σε αυτά. Ως εκ τούτου, η κατάσταση συνήθως φέρνει μόνο το 10% της αίσθησης της προσωπικής ικανοποίησης. Θα ήταν διαφορετικά μόνο αν ένα πολύ «καταστροφικό» γεγονός συμβεί σε εμάς, όπου είναι σημαντική για εμάς η υποκειμενική ανταλλαγή (π.χ. ένα αγαπημένο μας πρόσωπο πεθαίνει). Σε μια τέτοια περίπτωση, ο αντίκτυπος είναι πολύ μεγαλύτερος, αλλά είναι αλήθεια ότι τέτοιες καταστάσεις είναι πολύ σπάνιες.

Η επίκτητη αισιοδοξία είναι μια έννοια που λέει ότι μπορούμε να αλλάξουμε τη στάση και τις συμπεριφορές μας αναγνωρίζοντας και αμφισβητώντας την αρνητική συζήτηση με τον εαυτό μας, μεταξύ άλλων· είναι το αντίθετο της επίκτητης αδυναμίας: ένα φαινόμενο με το οποίο τα άτομα πιστεύουν ότι είναι ανίκανα να αλλάξουν τις συνθήκες τους αφού βιώσουν επανειλημμένα ένα αγχωτικό γεγονός.

Παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζουν πιο δύσκολες δοκιμασίες, οι αισιόδοξοι πιστεύουν ότι μια τέτοια δοκιμασία ή ήττα είναι μόνο ένα προσωρινό εμπόδιο. Η δοκιμασία είναι στην πραγματικότητα μια πρόκληση για αυτούς, και προκειμένου να την ξεπεράσουν, εργάζονται ακόμα πιο σκληρά. Η έννοια της επίκτητης αισιοδοξίας υποστηρίζει το γεγονός ότι μπορούμε να διδαχθούμε την αισιοδοξία. Με αυτόν τον τρόπο, αναγνωρίζουμε τις βασικές μας σκέψεις που επηρεάζουν τη συμπεριφορά, και κατά τη διαδικασία της εκμάθησης της αισιοδοξίας, αμφισβητούμε ενεργά τις μεταβατικές πεποιθήσεις.

Μπορούμε να διδαχθούμε την αισιοδοξία;

Η αισιοδοξία μπορεί να διδαχθεί από ένα άτομο, ακόμα κι αν δεν έχει μια τέτοια θετική άποψη για τον κόσμο. Η εκμάθηση της αισιοδοξίας μπορεί να είναι ένα πραγματικό ερέθισμα για εμάς, γιατί με τη σωστή προσπάθεια μπορούμε να δούμε τον κόσμο και τις περιστάσεις από μια πολύ πιο θετική πλευρά.

Οι γνωστικές-συμπεριφορικές τεχνικές και οι ορθολογιστικές συναισθηματικές-συμπεριφορικές θεραπείες είναι προσεγγίσεις που είναι βέλτιστες για την εκμάθηση της αισιοδοξίας που απεικονίζεται από το μοντέλο ABCDE.

Α — Αντιξοότητεςμια περίσταση που απαιτεί απάντηση

Για μερικούς ανθρώπους, η αγωνία λόγω ενός προβλήματος είναι το τελικό σημείο. Αναρωτιούνται ποιο είναι το όφελος της προσπάθειας και λένε στον εαυτό τους ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν να προσπαθούν και μετά παραιτούνται. Για άλλους, οι δυσκολίες είναι δίκαιες, καθώς είναι απλώς μια σειρά από ενδιαφέρουσες προκλήσεις που στη συνέχεια συχνά οδηγούν στην επιτυχία.

B — Πεποίθηση — πώς εξηγώ το γεγονός

Οι πεποιθήσεις είναι αυτές που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουμε την αγωνία και είναι απαραίτητο να διαχωρίζουμε τις σκέψεις από τα συναισθήματα.

C— Συνέπεια — τρόποι συμπεριφοράς, αντίδρασης και αισθημάτων

Εκ των υστέρων, προσπαθούμε να σκεφτούμε ποιες συνέπειες και συμπεριφορές προέκυψαν με μεγαλύτερη ακρίβεια λόγω των πεποιθήσεων που είχαμε.

D — Αμφισβήτηση των πεποιθήσεών σας

Όταν αμφισβητούμε τις πεποιθήσεις μας, σκεφτείτε τις πεποιθήσεις σας και αναζητήστε παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι αυτές οι πεποιθήσεις είναι λανθασμένες. Μεγάλο μέρος της ικανότητας αντιμετώπισης της αποτυχίας περιλαμβάνει το να μάθουμε πώς μπορούμε να αμφισβητήσουμε τις πρώτες μας σκέψεις ως απάντηση στις αποτυχίες. Οι ερμηνευτικές συνήθειες είναι τόσο βαθιά ριζωμένες που η εκμάθηση της αποτελεσματικής αμφισβήτησης αυτών των πεποιθήσεων απαιτεί αρκετή πρακτική.

E — Ενεργοποίηση — το αποτέλεσμα της αμφισβήτησης των πεποιθήσεών μας

Ας εξετάσουμε πώς αισθανόμαστε τώρα που έχουμε αμφισβητήσει ορισμένες από τις πεποιθήσεις μας. Ταυτόχρονα, μπορούμε να αισθανόμαστε πολύ πιο παρακινημένοι και ενεργητικοί για τις επόμενες δύσκολες δοκιμασίες, τις οποίες βιώνουμε βήμα προς βήμα ως προκλήσεις και μας εμπνέουν για να συνεχίσουμε την πορεία προς τους στόχους μας.

10 ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ

1. Προσπαθήστε να δείτε τα γεγονότα ως αισιόδοξο άτομο.

2. Προσπαθήστε να προγραμματίσετε καλά το χρόνο σας, ώστε να έχετε χρόνο για πράγματα που είναι σημαντικά για εσάς.

3. Επικεντρωθείτε στους δικούς σας σημαντικούς στόχους ζωής.

4. Σκεφτείτε τη ζωή ως μακρόχρονη και ευχάριστη, όχι ως σύντομη και κουραστική.

5. Ξοδέψτε τα χρήματά σας σε εμπειρίες, όχι σε υλικά πράγματα.

6. Μάθετε να είστε σε εγρήγορση και να χρησιμοποιείτε και να εξασκείτε ένα μοτίβο νοοτροπίας που σχετίζεται με την ευγνωμοσύνη.

7. Προσπαθήστε να είστε πολιτικά ανοιχτοί και ανεκτικοί στη διαφορά.

8. Επικεντρωθείτε στην ολιστική υγεία, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας.

9. Προσπαθήστε να είστε ανοιχτοί στις διαπροσωπικές σχέσεις και φιλικοί προς (νέους) ανθρώπους.

10. Μην προσπαθείτε να είστε ευτυχισμένοι, να είστε ενεργοί στη σκέψη και τη συμπεριφορά. Η ικανοποίηση και η ευτυχία θα σας ακολουθήσουν μόνες τους.

* Παρεμβάσεις Θετικής Ψυχολογίας: Μια μεγάλη έρευνα έχει διεξαχθεί για την υποστήριξη ενός εξυπηρετούμενου κατά την εφαρμογή παρεμβάσεων στη θετική ψυχολογία στη ζωή του. Οι θεραπευτές με βαθύτερη κατανόηση των οφελών αυτών των παρεμβάσεων μπορούν όχι μόνο να βοηθήσουν τους εξυπηρετούμενους να επιστρέψουν σε υγιή κατάσταση ή ψυχοκοινωνική ομοιόσταση.  Μπορούν επίσης να βοηθήσουν τους εξυπηρετούμενους να ζήσουν ζωές που είναι πιο εκπληρωμένες.

Οι θετικές παρεμβάσεις ψυχολογίας, ή PPIs, είναι ένα σύνολο επιστημονικών εργαλείων και στρατηγικών που επικεντρώνονται στην αύξηση της ευτυχίας, της ευημερίας και των θετικών γνωστικών λειτουργιών και συναισθημάτων.

Σημασία σε περιόδους κρίσης (π.χ. πανδημία)

Οι άνθρωποι δεν είναι προσαρμοσμένοι στον μακροπρόθεσμο και αόρατο κίνδυνο που ενέχει η επιδημία της νόσου του κορονοϊού. Η εξάπλωση του ιού, τα μέτρα, οι περιορισμοί... προκαλούν άγχος, αναστάτωση, μοναξιά. Ένα από τα βασικά στοιχεία της θετικότητας στην προσανατολισμένη προς τον εξυπηρετούμενο προσέγγιση της βοήθειας είναι οι άνευ όρων θετική αναγνώριση (UPR). Αυτό (UPR) είναι μια πρακτική που αφορά την αποδοχή, το σεβασμό και τη φροντίδα για τους εξυπηρετούμενους· ο εθελοντής (θεραπευτής) θα πρέπει να λειτουργεί υπό το πρίσμα ότι οι εξυπηρετούμενοι κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν κάτω από τις δικές τους συνθήκες και με τις δεξιότητες και τις γνώσεις που έχουν στη διάθεσή τους. Καλλιεργεί την ικανότητα του να παρακολουθεί τις συνεδρίες με τους εξυπηρετούμενούς του με στοργική και μη επικριτική ικανότητα.